Filipino sa Piling Larangan (Akademik)

Ang pagsulat ay isang biyaya, isang pangangailangan at isang kaligayahan ng nagsasagawa nito.

Ang pagsulat ay isang komprehensibong kakayahang naglalaman ng wastong gamit, talasalitaan, pagbubuo ng kaisipan, retorika, at iba pang mga elemento. Kaugnay nito ang pakikinig, pagsasalita at pagbabasa.

Ang kakayahan sa pagsulat nang mabisa ay isang bagay na totoong mailap para sa nakakarami sa atin maging ito'y pagsulat sa unang wika o panglawang wika man.

Ang pagsulat ay ekstensyon ng wika at karanasang natamo ng isang tao mula sa kanyang pakikinig, pagsasalita at pagbabasa.

Ang ____________ pananaw sa pagsulat ay isang paraan ng pagtingin sa proseso ng pagsulat. Ito ay kapwa isang mental at sosyal na aktibiti.

Kapag ang isang indibidwal ay nagbabasa ng isang tekstong isinusulat, masasabing nakikinig na rin siya sa iyo. Ang pagsulat ay isang pakikipag usap sa mga mambabasa.

Ang dimensyong ito ay mahigpit na nauugnay sa mga salita o lenggwaheng ginamit ng isang awtor sa kanyang teksto na inilalahad ng mga nakalimbag na simbolo.

Paggawa ng tula ng mga makata.

Paggawa ng mga liham pangangalakal.

Kilala sa tawag na expository writing. Naghahangad na makapagbigay impormasyon at mga paliwanag.

Sa hakbang na ito nagaganap ang paghahanda sa pagsulat. Pagpili ng paksa at pangangalap ng mga datos o impormasyon na kailangan sa pagsulat. Ang pagpili ng tono at perpektibong gagamitin ay nagaganap din sa hakbang na ito.

Ikalawang hakbang sa pagsulat. Dito isinasagawa ang aktwal na pagsulat. Nakapaloob dito ang pagsulat ng burador o draft.

Ikatlong hakbang sa pagsulat. Dito nagaganap ang pagrerebisa ng draft batay sa wastong gramar, bokabulariat pagkakasunod-sunod ng mga ideya o lohikal.

Kilala sa tawag na persuasive writing. Naglalayong makumbinsi ang mga mambabasa tungkol sa isang katwiran, opinyon o paniniwala. Ang pangunahing pokus nto ay ang mambabasa na nais maimpluwensyahan ng isang awtor.

Ito ay ginagawa ng mga manunulat ng mga akdang pampanitikang tulad ng maiklingt katha, nobela, tula, dula, at iba pang malikhain o masining na akda. Ang pokus dito ay ang manunulat mismo.

Pagsulat sa paaralan mula sa antas na primarya hanggang doktorang pag-aaral. Itinuturing na isang intelektuwal na pagsulat.

Nagsasaad ng mga impomasyon na maaaring makatulong sa pagbibigay-solusyon sa isang komplikadong suliranin. Karaniwang katangian nito ang paggamit ng mga teknikal na terminolohiya sa isang partikular na paksa tulad ng science o technology. Nakatuon lamang ito sa isang espesikong audience.

Uri ng pagsulat na kadalasang ginagawa ng isang journalist.

Uri ng pagsulat na naglalayang magrekomenda ng iba pang reperens o sors hinggil sa isang paksa.

Uri ng pagsulat na nakatuon o eksklusibo sa isang tiyak na propesyon

Masining na uri ng pagsulat. Ang pokus nito ay ang imahinasyon ng manunulat. (Piksyonal at Di-Piksyonal)

Isang intelektwal na pagsulat. Ito rin ay nakakatulong sa pagpapataas ng kaalaman ng isang indibidwal sa ibat ibang larangan.

Ang datos nakabatay na isusulat ay dapat so kinalabasan ng ginawang pag-aaral at pananaliksik.

Ang pagsulat ng mga impormasyon at ang pagpapahayag sa pagsulat ay direktibo at sistematiko.

Mahalagang matutunan ang pagkilala sa mga sangguniang pinaghanguan ng mga impormasyon.

Iwasan ang paggamit ng mga salitang kolokyal o balbal.

Mahalagang mapanindigan ng sumulat ang paksang nais niyang bigyan pansin o pag aralan. Iwasan ang magpabago- bago ng paksa.

Ito ang pinasimple a pinaikling bersyon ng isang sulatin o akda.

Ang ___________ ay tala ng isang indibidwal, sa sarili niyang pananalita, ukol sa kanyang mga narinig o nabasang artikulo, balita, aklat, panayam, isyu, usap- usapan, at iba pa.

Ang __________ ay pagsasama ng dalawa o higit pang buod. Ito ang paggawa ng koneksyon sa pagitan ng dalawa ng o higit pang sulatin o akda.

Isang sulatin naglalayong tulungan ang nagbabasa o nakikinig na layong maunawaan ang mga bagay na tinatalakay. Gumagamit ito ng deskripsiyon o mga paglalarawan na muling bumubuo sa isang bagay, lugar o mga pangyayari at kaganapan.

Layunin na maglahad ng pananaw ng sumulat nito. Karaniwang pinupunto ang katotohanan, halaga o kaakmahan ng mga isyu at impormasyong kaakibat ng paksa.

Isang uri ng lagom na karaniwang ginagamit sa pagsulat ng mga akademikong papel tulad ng tesis, papel siyentipiko, at teknikal lektyur, at mga report.

Ito ay naglalaman na ng halos lahat ng mahalagang impormasyong matatagpuan sa loob ng pananaliksik

Mas maikli kaysa sa impormatibong abstrak. Naglalaman lamang ito ng suliranin at layunin ng pananaliksik at saklaw na pananaliksik ngunit hindi tinatalakay ang resulta, kongklusyon at mga naging rekomendasyon ng pag-aaral.

Ito ang pinakamahabang uri ng abstrak sapagkat halos kagaya na rin ito ng isang rebyu. Naglalaman ito ng isang impormatibong abstrak at nagbibigay ebalwasyon sa kabuluhan, kasapatan, at katumpakan ng isang pananaliksik.

Isang proseso o paraan ng pagpapahayag ng ideya o kaisipan sa paraang pasalitang tumatalakay sa isang partikular na paksa.

Impromptu. Isinasagawa ang talumpating ito nang walang ano mang paunang paghahanda.Ang susi ng katagumpayan nito ay nakasalalay sa mahalagang impormasyong kailangang maibahagi sa tagapakinig.

Kabaligtaran ng impromptu, sa talumpating ito ay nagbibigay ng ilang minuto para sa pabuo ng ipahahayag na kaisipan batay sa paksang ibinigay bago ito ipahayag.

Ito ay ginagamit sa mga kumbensiyon, seminar, o programa sa pagsasaliksik kaya pinag-aaralan itong mabuti at dapat na nakasulat.

Kagaya rin ito ng manuskrito sapagkat ito ay mahusay ring napag-aralan at hinabi ng maayos bago bigkasin sa harap ng mga tagapakinig.May oportunidad na magkaroon ng pakikipag-ugnayan sa tagapakinig sapagkat hindi ito binabasa ang ginawang manuskrito kundi sinasaulo at binibigkas ng tagapagsalita.

Ang layunin ng talumpating ito ay ipabatid sa mga nakikinig ang tungkol sa isang paksa, isyu, o pangyayari.Dapat maging malinaw at makatotohanan ang paglalahad ng datos kaya mahalagang gumamit ng mapagkakatiwalaang dokumento sa pagsulat nito.

Layunin ng talumpating ito na magbigay ng kasiyahan sa mga nakikinig.Madalas ginagawa ang ganitong uri ng talumpati sa mga salusalo, pagtitipong sosyal, at mga pulong ng samahan.

Layunin nga talumpating ito na magbigay ng inspirasyon sa mga tagapakinig. Kadalasang ginagamit ito sa araw ng pagtatapos sa paaralan, at sa pagdiriwang ng anibersaryo ng samahan o organisasyon.

Layunin ng talumpating ito na hikayatin ang mga tagapakinig na tanggapin ang paniniwala ng mananalumpati sa pamamagitan ng pagbigay -katwiran at mga patunay.

Layunin ng talumpating ito na tanggapin ang bagong kasapi ng samahan o organisasyon.Ginagawa rin ito sa pagtanggap sa bagong opisyal na natalaga sa isang tungkulin tulad ng pag-upo ng presidente sa kaniyang pwesto.

Layunin ng talumpating ito na magbigay ng pagkilala o pagpupugay sa isang tao o samahan.

Ang detalye o nilalaman ng talumpati ay nakasalalay sa pagkakasunod-sunod ng pangyayari o panahon.

Nakabatay sa pangunahing paksa. Kung ang paksa ay kailangan hatiin sa mga tiyak napaksa ay mainam na gamitin ang hulwarang ito.

Ang hulwarang ito ay ginagamit sa talumpating nanghihikayat o nagpapakilos. Dito, ang talumpati ay nahahati sa dalawang bahagi: ang pagsasalarawan ng suliranin at ang solusyon na maaaring isagawa.

Ang salitang SANAYSAY ay hango sa salitang Pranses na "essayer" na ang ibig sabihin ay_______________.

Ang sanaysay ay isang kasangkapan upang isatinig ang maikling pagbubulay-bulay at komentaryo sa buhay.

Ayon naman kay ___________, naglalahad ang sanaysay ng matalinong kuro at makatwirang paghahanay ng kaisipan.

Ang replektibong sanaysay, ayon kay ________________ ay isa sa mga tiyak na uri ng sanaysay na may kinalaman sa introspeksiyon na pagsasanay.

Ayon naman kay ___________, ang replektibong sanaysay ay nagpapakita ng personal na paglago ng isang tao mula sa isang mahalagang karanasan o pangyayari.

Ito ay nagbibigay ng patalastas sa isang paraang maayos at mariin at bunga ng isang maingat na pagtitimbang-timbang ng mga pangyayari at mga kaisipan. Tinatawag din itong impersonal o siyentipiko sapagkat ito'y binabasa upang makakuha ng impormasyon.

Tinawag din itong pamilyar o personal, at nagbibigay-diin sa isang estilong nagpapamalas ng katauhan ng may-akda.

Tinatawag ding Travel essay o travelogue. Ito ay isang uri ng lathalaing ang pangunahing layunin ay maitala ang mga naging karanasan sa paglalakbay.

Ayon kay ___________, ang lakbay-sanaysay ay tinawag niyang sanaylakbay kung saan ang terminolohiyang ito ay binubuo ng tatlong konsepto: sanaysay, sanay, at lakbay.

Ito ay tinatawag din bilang photo essay. Ito ay isang sulatin kung saan higit na nakakarami ang larawan kaysa sa salita o panulat.

Ito ay gaya ng isang debate na naglalayong maipakita ang katotohanan at katibayan ng isang tiyak na isyung kadalasan ay napapanahon at nagdudulot ng magkaibang pananaw sa marami depende sa persepsiyon ng mga tao.

Ang posisyong papel ay ang pagsalig o pagsuporta sa katotohanan ng isang kontrobersiyal na isyu sa pamamagitan ng pagbuo ng isang kaso o usapin para sa iyong pananaw o posisyon.

Tumutukoy sa mga ideyang tinatanggap na totoo dahil ang mga katibayan nito ay nakabatay sa nakikita, naririnig, naaamoy, nalalasahan, at nadama.

Ginagamit sa pagsulat ng personal profile ng isang tao. Higit na maikli ang bionote kompara sa talambuhay (autobiography) at sa kathambuhay o katha sa buhay ng isang tao (biography).

Tumutukoy sa pananaw ng mga tao, mga ideyang nakasalig hindi sa katunayan kundi sa ipinapalagay lamang na totoo.